Bahçemizdeki Zeytin Ağacı Türleri: Kalamata (Eşek Zeytini)

Bizim çocukluğumuzdan itibaren Eşek Zeytini dediğimiz bu zeytinin tadı başka hiçbir siyah veya yeşil zeytine benzemez, bu nedenle bu zeytini diğer zeytinlerle aynı sınıfa koymak imkânsızdır. En büyük ve en etli zeytin türüdür bu.

Yurtdışında ise Yunan siyah zeytinleri (yani Kalamata) olarak bilinmesine rağmen, koyu mor renktedirler. Meyvesi ve ağacı diğer zeytinlere göre daha dayanıklı olan kalamatalar çok çekici zeytinlerdir ve tamamen farklı bir tada sahiptir, diğer yeşil ve siyah zeytinlere göre, daha büyük boyuttadır, badem şeklinde ve dolgundur. Bu zeytin türü ülkemizde “Karamürsel su zeytini” gibi adlarla tanınmaktadır. Kalamata zeytinine bizim bölgemiz olan Manisa’nın Akhisar ilçesinde de seyrek olsa da rastlanır.

Bizim dededen kalan ağaçlarımız arasında 3 adet eşek zeytini ağacı bulunuyor. Bu zeytinleri softalık zeytin olarak değerlendiriyoruz. 

Zeytinlerimize Ulysses Kalamata İri Zeytin sayfasından ulaşabilirsiniz.

Besin Profili

Doğal, siyah-kahverengi-mor renkleri ve kendine özgü zengin tadı ile tanınan kalamata zeytini, en sağlıklı ve nadir bulunan zeytin çeşididir. Büyük bir besleyici güce sahip olan bu lezzetli zeytinlerin 100 gramının besin değeri aşağıdadır:
Kalori: 239
Karbonhidrat: 1 gram
Yağ: 22,7 gram
Protein: 2 gram
Görüldüğü gibi, ana besin maddesi yağdır ve bunun çoğunluğu oleik asittir. Oleik asit, zeytinyağında baskın olan yağ asididir, ayrıca kırmızı et, domuz yağı, don yağı ve avokadolarda bulunur. Bu bileşik, dünyada en çok araştırılanlardan biridir ve kardiyovasküler hastalık riskinin azalmasıyla bağlantılıdır. Özellikle araştırmalar, antienflamatuar etkilere sahip olduğunu ve damar fonksiyonu iyileştirdiğini göstermektedir. Kalamata zeytinleri, az miktarda protein ve karbonhidrat içerir.

Kalamata Zeytinleri Mineral ve Vitamin İçerir

Kalamata zeytinlerinin içerdiği vitaminler ve mineraller şunlardır:
Kalsiyum: İnsan vücudundaki boldur, kemik, diş ve diş eti sağlığı için önemlidir. Ayrıca kalp de dâhil olmak üzere sinirlerin ve kasların düzgün çalışması için de gereklidir.
Bakır: Kalamata zeytinlerinde önemli miktarda bakır bulunur. Enerji üretiminde rol oynar. Yetersiz bakır tüketimi, vücutta çok çeşitli hasarlara neden olabilir, bu da kolesterol ve glikozun işlenmesini kötü yönde etkiler, kan basıncını ve bağışıklığı kontrol eder.
Demir: Demir gerçekten temel bir mineraldir ve kırmızı kan hücreleri bunun yaklaşık% 70’ini hemoglobin olarak içerir. Hemoglobin, akciğerlerden dokulara oksijen aktarılmasında hayati bir rol oynar.
Sodyum: Tuzlu suda paketlendikleri için kalamata zeytinleri yüksek miktarda sodyum içerir. Sodyum, sağlık için kritik olan, çok yanlış anlaşılan bir besindir, doğru miktarda alınması önemlidir. Ortalama bir kişi için, çok fazlası da ve çok azı da sorunlara neden olur. Özellikle, aşırı veya yetersiz sodyum alımı kardiyovasküler risk faktörü oluşturur.
A vitamini: A vitamini görme, cilt sağlığı ve bağışıklık sistemi için çok önemlidir. Yumurta ve karaciğer gibi hayvansal gıdalar, önceden oluşturulmuş A vitamini olarak bilinen en iyi A vitamini kaynağını sağlar. Bununla birlikte, daha az emilebilir olmasına rağmen, bitki formunun (provitamin A karotenoidleri) da yararları vardır.
E vitamini: Fındık ve avokado gibi bitkisel kaynaklı yağlar E vitamininin önemli kaynaklarıdır ve kalamata zeytinleri de öyledir. E Vitamini antioksidan savunma sisteminin en önemli bileşeni olan yağda çözünen bir vitamindir ve sadece tüketilen yiyeceklerle elde edilebilir. Sonuç olarak, vücudu yaşlandırabilen ve kronik hastalığa yol açabilen serbest radikal oksidatif hasarın önlenmesine yardımcı olur. A, D ve K vitaminleri gibi E vitamini de yağda çözünür ve kalamata zeytinlerindeki yağ asitleri iyi bir taşıyıcıdır.

Kalamata Zeytinleri Güçlü Polifenoller İçerir

Zeytinlerin en sağlıklı gıdalardan biri olduğu gerçeği sır değildir. Popüler yanılgıya rağmen, zeytin sebze değil meyvedir. Kalamata zeytinleri en ilginç zeytin çeşitlerinden biridir ve hastalıklara karşı koruma sağlayan güçlü polifenoller içerirler. Bu sağlık koruyucu bileşikler üzerine çok sayıda araştırma vardır ve etkileyici faydaları ortaya çıkarılmıştır.
Hidroksitirosol: Kalamata zeytinleri, dünyadaki en güçlü polifenollerden biri olan hidroksitirosolün önemli bir kaynağıdır. Hidroksitirosol ve ilgili bileşiklerin varlığı nedeniyle kalamata zeytinleri antioksidan özellikler sergiler. Antioksidan potansiyeli açısından yeşil çaydan 10 kat daha güçlüdür. Bu nedenle, zeytin tüketmek oksidatif stresin neden olduğu hasarı önleyebilir ve ağır metal iyonları ve vücuttaki toksik ara maddeleri ortadan kaldırabilir. Hidroksitirosol, vasküler fonksiyonun iyileştirilmesi ve LDL kolestrolünün oksidasyondan korunmasını da içeren bir dizi faydalı etkiye sahiptir.
Gallik asit: Galik asit, güçlü antioksidan özelliklere sahip bir tür fenolik asittir. Araştırmalar gallik asidin hücrelerimizi korumanın yanı sıra insülin duyarlılığını arttırmaya yardımcı olduğunu ve anti-viral özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Alzheimer’in tedavisinde de etkilidir, hayvan çalışmaları gallik asidin hastalıkla ilişkili nöral hasarı azalttığını göstermektedir.
Oleocanthal (OC): Araştırmacılar kalamata zeytinlerinde bulunan bu anti-inflamatuar antioksidanın doğal bir İbuprofen (steroid olmayan bir ağrı kesici etken madde) olduğunu söylemektedir. Ayrıca anti-kanser özellikler de sergiler. Klinik testler bu antioksidanın kanser hücrelerini 30 dakika ile bir saat arasında yok ettiğini ve sağlıklı hücreleri sağlam bıraktığını göstermektedir. İnsanlar üzerindeki denemeler oksidatif streste bir azalmaya yol açtığını da göstermektedir.
Oleanolik asit: Üzüm ve zeytinin her çeşidinde bulunur. Hem şarapta hem de zeytinyağında yoğun miktarda oleanolik asit bulunabilir. Çok sayıda çalışma, anti-mikrobiyal, anti-inflamatuar ve anti-tümör etkilerinin olduğunu göstermektedir.
Oleuropein: Zeytinlerdeki en yaygın polifenol olan oleuropein acı tattan sorumludur. Bileşik güçlü antioksidan aktiviteye sahiptir ve insan çalışmalarında hem kardiyoprotektif hem de nöroprotektif özellikler göstermektedir.
Tyrosol: Kalamata zeytinlerindeki bir başka güçlü antioksidan bileşik tirosoldür. Bu polifenol, üzüm, yeşil çay, beyaz şarap ve kırmızı şarap gibi çeşitli gıdalarda ortaya çıksa da, zeytin de en önemli kaynaktır. Kalamata zeytinleri diğer çeşitlere kıyasla en yüksek konsantrasyona sahiptir.

Kalamata Zeytinleri Kilo Vermeye Yardımcıdır

üm siyah zeytin çeşitleri mükemmel bir besin kaynağıdır ve kalori ile ilgili olarak dengeli bir diyetin çok besleyici bir parçası olabilirler, ancak kilo vermeye çalışanlar zeytin tüketimini abartmamalıdır. Üç ila beş kalamata zeytini yaklaşık 45 kaloriye sahiptir, harika lezzetlerinin tadının çıkarılması için yemeğe veya salataya eklenebilir. Bu zeytinlerdeki fitokimyasallar kardiyovasküler sağlığı korumanın dışında vücuduttaki lipidlerin ve yağların birikmesini önlemeye yardımcı olur. Kalamata zeytinleri, yağ dokularına antioksidan enzimler sağlayarak oksidatif hasar veya iltihaplanmayı önler. Yağ dokusu ve lipid çökmesi kontrol altında olduğunda, gereksiz kilo alımı olmaz. Zeytinlerin yağ içerir ama bu yağlar sağlıklı tekli doymamış türlerdir. Bu yüzden kalamata zeytinleri ölçülü olarak tüketildiğinde hala kalp sağlığına uygun bir besindir. Kan damarları da kolesterol birikiminden arınır ve bu nedenle kişiler ateroskleroz, iskemik atak buna bağlı bozukluklardan korunur.

Kalamata zeytinleri, anti-hiperkolesterolemik ve lipolitik aktiviteye sahip olduklarından, lipid peroksidasyonunu ve vücutta istenmeyen türevlerin oluşumunu önler. Kalamata siyah zeytinlerini öğünlere eklemek, beyindeki amiloid plakların ve nöronal kılıf gibi yağ veya trigliserid birikimlerinin oluşumunu önlemeye yardımcı olur, beyin hücrelerini iltihap ve olası yıkımdan korur. Bu durumlarda nörodejeneratif bozukluklar (Alzheimer) veya yaşa bağlı hafıza kaybı ve bilişsel bozukluk gelişme olasılığı azalır.